Trafik kazaları sonrası en çok merak edilen sorulardan biri, “Bu kazada kim kusurlu?” olur. Çünkü kusur oranı, hem tazminat hakkını hem de sigorta şirketlerinin ödeme yükümlülüklerini doğrudan etkiler. Bu yazıda, trafik kazalarında kusur oranı nasıl belirlenir, kaza fotoğraflarının rolü nedir, itiraz hakkı nasıl kullanılır gibi tüm detayları adım adım anlatıyoruz.
Kusur Oranı Nedir?
Kusur oranı, trafik kazasına karışan sürücülerin kazadaki sorumluluk düzeyini yüzdelik olarak ifade eder. Türkiye’de kusur oranları genellikle %0, %25, %50, %75 ve %100 olarak belirlenir. Bu oranlar, kaza tutanağı ve ilgili belgeler doğrultusunda sigorta şirketleri tarafından ya da gerektiğinde Sigorta Tahkim Komisyonu veya mahkemeler tarafından belirlenir.
Kusur Oranı Hangi Belgelerle Belirlenir?
- Kaza Tespit Tutanağı: Kazaya karışan sürücüler tarafından doldurulur. Kazanın oluş şekli, sürücü açıklamaları, şematik çizim ve imzalar yer alır.
- Kaza Fotoğrafları: Olay yerinin, araçların pozisyonunun, hasar noktalarının ve çevresel faktörlerin görüntülenmesi büyük önem taşır.
- Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi (SBM) Kılavuzu: SBM, belirli kaza senaryoları için kusur oranları belirleyen standart kurallara sahiptir.
- Ekspertiz Raporları: Gerekli görüldüğünde sigorta şirketi eksper atayarak kazanın fiziksel delillerini inceler.
Kaza Fotoğrafları Kusur Oranında Ne Kadar Etkilidir?
Fotoğraflar, kaza tutanağında yer alan beyanları doğrulayan en güçlü kanıtlardan biridir. Net, çok açılı ve detaylı fotoğraflar:
- Olay yerinin genel görünümünü sağlar
- Hangi aracın nerede olduğunu ve yönünü gösterir
- Fren izi, yol çizgisi, trafik levhası gibi çevresel detayları ortaya koyar
- Hasarın yönünü netleştirir (arkadan mı çarptı, yandan mı?)
- Şematik çizimdeki olası hataların tespit edilmesine yardımcı olur
Mobil Kaza Tutanağı uygulaması kullanıldığında bu fotoğraflar doğrudan SBM sistemine eklenir ve değerlendirmede yüksek etki sağlar.
Kaza Şeması Kusur Belirlemede Neden Önemlidir?
Kaza tutanağındaki araç yerleşim çizimi (şema), olayın anlaşılmasını kolaylaştırır. Doğru çizilmemiş veya yönleri karıştırılmış bir şema, kusur oranının yanlış belirlenmesine neden olabilir. Aracın yönü, konumu, darbe noktası ve yolun şekli detaylı şekilde gösterilmelidir.
Sık Yapılan Hatalar
- Fotoğraf çekmemek: Kaza sonrası yaşanan panik içinde bu çok sık atlanır. Oysa görsel kanıtlar süreci kurtarabilir.
- Yanlış şema çizmek: Araçların yönünü karıştırmak, yol şeritlerini eksik çizmek hatalı oranlara yol açar.
- Öznel beyanlar yazmak: “Ben haklıyım” gibi kişisel yorumlar yerine teknik açıklamalar yazılmalıdır. Örneğin: “Kırmızı ışıkta duruyordum, arkamdan gelen araç çarptı.”
- Eksik veya geç imzalama: İmza olmayan formlar geçersiz sayılır. Her iki tarafın da imzası gereklidir.
Kusur Oranı Sonrasında Ne Olur?
Sigorta şirketi, SBM sistemine göre taraflara kusur oranı atar. Bu oranlara göre:
- %0 kusurlu olan taraf karşı tarafın sigortasından zararını talep edebilir.
- %100 kusurlu olan taraf tazminat hakkını kaybeder (kaskosu varsa hariç).
- %50-50 ortak kusur durumunda her iki taraf kendi hasarını üstlenir.
Kusur Oranına Nasıl İtiraz Edilir?
- 1. Sigorta şirketine itiraz: Yeni deliller sunarak (fotoğraf, tanık vb.) doğrudan sigorta şirketine başvurabilirsiniz.
- 2. SBM Kusur İtiraz Platformu: e-Devlet üzerinden giriş yaparak “Kaza Tespit Tutanağı İtiraz” alanından başvuru yapılabilir.
- 3. Sigorta Tahkim Komisyonu: Bağımsız ve ücretsiz olarak karar verir. Ortalama sonuç süresi: 30-60 gün.
- 4. Hukuki süreç (mahkeme): Son çare olarak dava açılabilir.
Örnek Kusur Oranları Tablosu
| Kaza Durumu | Kusurlu Taraf |
|---|---|
| Araç arkadan çarptı | Arkadan çarpan araç %100 kusurlu |
| Sağdan gelen araca yol verilmedi | Soldan gelen araç %100 kusurlu |
| Park halindeki araca çarpıldı | Hareket eden araç %100 kusurlu |
| Yaya geçidinde yaya çarpıldı | Araç %100 kusurlu |
| Kontrolsüz kavşakta çarpışma | Dur levhasına uymayan taraf kusurlu |
Sonuç
Kusur oranı belirlenirken yalnızca sizin beyanınız değil; belgeler, fotoğraflar, çizimler ve kılavuzlar dikkate alınır. Bu yüzden kaza sonrası panik yapmadan, her detayı belgeleyerek hareket etmek büyük önem taşır. Unutmayın; iyi bir fotoğraf veya net bir şema, sigorta sürecini sizin lehinize çevirebilir.
Bu yazı bilgilendirme amaçlıdır. Hukuki bir durum söz konusuysa sigorta danışmanı veya avukattan destek almanız önerilir.
