Trafik kazalarının ardından araçlar tamir edilse bile, ikinci el piyasa değerleri düşer. İşte bu maddi kayba “araç değer kaybı” denir. Kazada kusuru olmayan araç sahiplerinin, bu kaybı sigorta şirketlerinden talep etme hakkı bulunur. 2025 yılı itibarıyla yasal süreçler, başvuru koşulları ve değer kaybı hesaplamaları güncellenmiştir. Bu kapsamlı rehberde; araç değer kaybının ne olduğunu, nasıl hesaplandığını ve nasıl alınabileceğini tüm yönleriyle açıklıyoruz.
Araç Değer Kaybı Nedir?
Araç değer kaybı; kazaya karışan bir aracın, onarıldıktan sonra ikinci el piyasasında oluşan değer düşüşüdür. Hasar kaydı olan araçlar alıcılar tarafından daha düşük fiyatla tercih edilir. Aracın mekanik olarak düzelmiş olması bu değeri etkilemez; geçmişte hasar gördüğünün kayıtlı olması yeterlidir.
Örneğin; 800.000 TL piyasa değerine sahip bir araç, kaza sonrası 750.000 TL’ye alıcı buluyorsa, 50.000 TL’lik değer kaybı söz konusudur. Bu zarar, karşı tarafın zorunlu trafik sigortası kapsamında talep edilebilir.
Kimler Araç Değer Kaybı Talep Edebilir?
- Kazada %100 haklı olan sürücüler
- Aracında hasar oluşmuş olan, ancak tamir edilen kişiler
- Araç sahibi gerçek veya tüzel kişiler
- Vekaletname ile hareket eden avukatlar
Değer kaybı talebinde bulunabilmek için kusursuz ya da az kusurlu taraf olmanız gerekir. Eğer kazada %100 kusurluysanız bu hakkınız doğmaz.
2025 Güncel Şartlara Göre Değer Kaybı Nasıl Hesaplanır?
Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi (SBM), araç değer kaybı hesaplamasını belli kriterlere göre yapar. Bunlar:
- Araç yaşı
- Kilometresi
- Marka ve model
- Hasarın boyutu
- Hasar gören parçaların önemi (kaporta, şasi, mekanik vs.)
- Parçaların orijinal olup olmaması
Yeni araçlarda ve kilometresi düşük araçlarda değer kaybı oranı daha yüksektir. 2025 itibarıyla 5 yaşından büyük ve 150.000 km üzeri araçlarda değer kaybı talebi sınırlı ölçüde değerlendirilir.
Değer Kaybı Başvurusu Nasıl Yapılır?
Değer kaybı başvurusu, kazada karşı tarafın trafik sigortasını yapan şirkete yapılır. Bunun için şu belgeler gereklidir:
- Kaza tespit tutanağı
- Hasar fotoğrafları
- Aracın ruhsatı
- Tamir faturası (jenerik ya da detaylı)
- Ekspertiz raporu (zorunlu değil ama faydalı)
- Sürücü belgesi ve IBAN bilgisi
Başvuru süresi kazadan itibaren 2 yıl ile sınırlıdır. En geç bu süre içinde değer kaybı talebinde bulunulmalıdır.
Sigorta Şirketi Kabul Etmezse Ne Yapılır?
Eğer sigorta şirketi başvurunuzu reddederse, itiraz yolları şu şekildedir:
- Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru: 2025 itibarıyla 50.000 TL’ye kadar olan talepler için geçerlidir. Ortalama sonuç süresi 1-2 ay.
- Arabuluculuk: Ön yargısız çözüm yöntemi olarak uygulanabilir.
- Asliye Hukuk Mahkemesi’ne dava: Daha yüksek miktarlarda hukuki süreç devreye girer. Dava süreci 6 aydan uzun sürebilir.
Araç Değer Kaybı Ne Kadar Sürede Ödenir?
Süreç şu şekilde işler:
- Başvurudan sonra sigorta şirketi 15 iş günü içinde dönüş yapmakla yükümlüdür.
- Kabul edilirse ödeme genellikle 30 gün içinde yapılır.
- Tahkim Komisyonu sürecine gidilirse 60-90 gün arası sürer.
Hangi Durumlarda Değer Kaybı Alınamaz?
- Değer kaybı başvurusu zaman aşımına uğradıysa (2 yıl geçtiyse)
- Aracın hasarı çok küçük ve kozmetikse
- Kaza %100 sizin kusurunuzdaysa
- İkinci bir kazadan sonra başvuru yapılırsa
Değer Kaybı ile Kasko Aynı Şey Mi?
Hayır. Kasko, aracın tamiri ve onarımı için yapılan sigorta türüdür. Değer kaybı ise, aracın ikinci el piyasasındaki düşen değerinin karşılanması için yapılan bir tazminattır. Kasko kapsamındaki onarım ödemesi ayrı; değer kaybı ödemesi ayrı bir haktır. İkisi birlikte alınabilir.
Özetle
2025 yılında araç değer kaybı talep etmek, kusursuz sürücüler için önemli bir haktır. Araç ne kadar yeni ve kilometresi düşükse, değer kaybı da o kadar yüksek olabilir. Kaza sonrası belgeleriniz tam ise, sigorta şirketine veya Tahkim Komisyonu’na başvurarak hakkınızı kısa sürede alabilirsiniz. Eksiksiz belge sunmak ve yasal sürelere dikkat etmek süreci hızlandırır.
Unutmayın: Değer kaybı sadece bir hak değil, aynı zamanda maddi dengenizi korumanız için bir fırsattır.
